EMİSYON TİCARET SİSTEMİ

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM,CBAM)

EMİSYON TİCARET SİSTEMİ (ETS) NEDİR?

Emisyon Ticaret Sistemi(ETS -EmissionsTradingSystem), karbon salımlarını piyasa mekanizmalarıyla sınırlamayı hedefleyen bir çevre politikası aracıdır. Sistemin temel amacı, sera gazı emisyonlarını ekonomik olarak verimli bir şekilde azaltmaktır.

Türkiye'de Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kurulması süreci, özellikle Avrupa Birliği’nin CBAM (Karbon Sınırda Düzenleme Mekanizması) uygulamasına paralel olarak hız kazanmıştır. Henüz aktif bir ETS uygulanmasada mevzuat ve altyapı çalışmaları devam etmektedir.

SINIRDA KARBON DÜZENLEME MEKANİZMASI (SKDM) / CBAM NEDİR?

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) veya İngilizce adıyla CBAM (CarbonBorderAdjustmentMechanism), Avrupa Birliği’nin (AB) 2050 net sıfır emisyon hedefi kapsamında ithal edilen ürünlerin karbon ayak izini vergilendirmek amacıyla geliştirdiği iklim odaklı bir ticaret politikasıdır.

CBAM kapsamında Avrupa’ya ithal edilen belirli ürünler için, ürünlerin üretim sürecinde salınan karbon emisyonlarının beyan edilmesi gerekmektedir. 1 Ocak 2026 itibariyle gerçek emisyonlara göre CBAM sertifikası satın alma zorunluluğu başlayacaktır.

CBAM sertifikası, ithal edilen ürünün üretiminde oluşan her bir ton CO₂ eşdeğeri emisyon için satın alınan bir tür karbon vergisidir.Bu bedel, AB Emisyon Ticareti Sistemi (EU ETS) kapsamında oluşan karbon fiyatına göre hesaplanmaktadır.

Bu kapsamda ilk etapta Türkiye’den Avrupa Birliği’ne ihracı yapılan demir – çelik, alüminyum, çimento, gübre, elektrik ve hidrojen sektörlerinde yer alan ürünlere ait raporlamaların yapılması zorunludur. Belirlenen sektörler haricinde kalan birçok sektörün önümüzdeki yıllarda bu mekanizmaya dâhil edilmesi planlanmaktadır.

SKDM (CBAM) Raporu hazırlanması için gerekli özellikler 6 Mayıs 2023 tarihli L 130/52 AB Resmî Gazetesi’nde yayımlanmıştır. Rapor içeriğinde İhracatçı Firmaya Ait Bilgiler, İthalatı Yapılan Ürünün Ton Cinsinden Miktarı, Ürüne Ait Gömülü Emisyonların Ton Eşdeğer CO₂ Cinsinden Miktarı ve MW Cinsinden Elektrik Tüketim Miktarı istenmektedir.

CBAM Raporunun Faydası Nedir?
• AB’ne İhracatın Devamlılığı
• Karbon Emisyonlarının Şeffaf Takibi
• Karbon Vergisi Riskinin Azaltılması
• Yeşil Dönüşüm Stratejileri için Veri Sağlanması
• Ticari Rekabet Gücünün Korunması
• Regülasyonlara Uyum ve Risk Yönetimi
• Karbon Ayak İzi Farkındalığı

Emisyon ticaret Sistemi (ETS) ve sınırda karbon düzenleme mekanizması arasında (SKDM/CBAM) İlişki arasındaki ilişki, karbon fiyatlandırması ve karbon kaçağını önleme hedefleri üzerinden çok sıkı ve doğrudan bir bağa sahiptir. Bu iki mekanizma birbirini tamamlayacak şekilde tasarlanmıştır ve özellikle Avrupa Birliği bağlamında birbirini destekleyen iki temel iklim politikası aracıdır.

AB, Türkiye’den yapılan bazı ürün ithalatına CBAM çerçevesinde karbon vergisi uygulamaya başlayacak ve 2026 yılı itibariyle mali yük firmalara yansıtılacaktır. Türkiye’de ETS kurulursa, bu sistem üzerinden ödenen karbon maliyetleri, AB tarafından kabul edilerek çifte vergilendirme engellenebilecektir.

REFORM ÇEVRE, AB emisyon düzenlemeleri ve karbon ayak izi hesaplamaları konusunda uzman ekibiyle CBAM raporlarınızı hazırlamanıza yardımcı olur. Şirketinizin AB’ye ithal ettiği ürünler için karbon emisyonlarını doğru şekilde hesaplar ve raporlar, AB’ye girişte uyumlu bir süreç sağlar.